δημοκρατικος στρατος ελλαδας
αφιέρωμα στο ΔΣΕ
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Στις 29 Αυγούστου 1949 κλείνουν 60 χρόνια από τη συντεταγμένη στρατιωτική υποχώρηση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) και το πέρασμα του συνόλου σχεδόν των δυνάμεων του στην Αλβανία και στη συνέχεια στην πολιτική προσφυγιά στις σοσιαλιστικές χώρες.
Η ΚΕ του ΚΚΕ, στη διακήρυξη της για τα 60χρόνια από την ίδρυση του ΔΣΕ το 2006, καθώς και στη Διακήρυξη για τα 90 χρόνια του ΚΚΕ, επισημαίνει: «Η δράση του ΔΣΕ αποτελεί την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα. Το αστικό κράτος γνώρισε τον πιο μεγάλο μέχρι σήμερα κίνδυνο για την ίδια την ύπαρξη του. Αυτά τα γεγονότα καταδείχνουν και τις μεγάλες δυσκολίες που είχε να αντιμετωπίσει ο ΔΣΕ».
Η στρατιωτική ήττα, κάτω από τις υπερπολλαπλάσιες δυνάμεις του αστικού στρατού, δεν μπορεί σε τίποτα να μειώσει το δίκιο του αγώνα, το ακατάβλητο ηθικό των μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ, τη σημασία της δράσης του ΚΚΕ, που υπήρξε ο οργανωτής του ΔΣΕ.
Ο αγώνας του ΔΣΕ, παρά τη στρατιωτική του ήττα, άφησε ισχυρές παρακαταθήκες αντιιμπεριαλιστικού φρονήματος, στάσης μη υποταγής, ταξικού πείσματος και αδιαλλαξίας σε ευρύτερες εργατικές δυνάμεις για τα επόμενα χρόνια, αποτέλεσε σημαντική παρακαταθήκη για τους αγώνες που ακολούθησαν, επέδρασε σε κατακτήσεις, όπως η κοινωνική ασφάλιση, που σήμερα βρίσκονται στο στόχαστρο της καπιταλιστικής επίθεσης.
Η επιλογή της σύγκρουσης συγκεντρώνει τη λύσσα όχι μόνο των καπιταλιστών και των δημοσιολόγων τους, αλλά και του οπορτουνισμού, που ξορκίζει την ένοπλη επαναστατική πάλη της εργατικής τάξης και προβάλλει τη στάση ενσωμάτωσης στο σύστημα, που ακολούθησαν άλλα κομμουνιστικά κόμματα (π.χ. στη Γαλλία, στην Ιταλία) εκείνης της περιόδου.
Η ιστορία απέδειξε ότι οι συμβιβασμοί χωρίς αρχές είναι διολίσθηση στον γκρεμό. Αυτό φάνηκε περίτρανα στις νέες συνθήκες της νίκης της αντεπανάστασης στην ΕΣΣΔ και τις άλλες χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης.
Τέτοιες κορυφαίες στιγμές της ταξικής πάλης, ακόμα και μέσα από τις ήττες τους, αφήνουν σημαντικές παρακαταθήκες για την εργατική τάξη, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την επανάσταση του 1905 στη Ρωσία.
Η ιστορία του ΔΣΕ μπορεί να διαβαστεί αντικειμενικά μόνο υπό το φως της επαναστατικής μαρξιστικής-λενινιστικής αντίληψης της Ιστορίας και της σύγχρονης επαναστατικής στρατηγικής του ΚΚΕ.
Οι νεότερες γενιές, η νέα βάρδια της εργατικής τάξης, μέσα από τη μελέτη των σελίδων της ιστορίας του ΔΣΕ μπορούν να γνωρίσουν τις τεράστιες δυνατότητες που έχει η αδιάλλακτη πάλη να μην τσακίζεται από τους αρνητικούς συσχετισμούς δύναμης, την τεράστια δύναμη που έχει η κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση να ωριμάζει συνειδήσεις μέσα από το σχολείο του αγώνα.
Στις σελίδες που ακολουθούν δημοσιεύονται: Φωτογραφικό αφιέρωμα στο ΔΣΕ και τα εξής ντοκουμέντα από το αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ:
α) Νόμος της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης για τα εργατικά δικαιώματα, όπως δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της.
Επικεντρώνουμε την προσοχή του αναγνώστη και της αναγνώστριας στο άρθρο 7, στις αρμοδιότητες της εργοστασιακής επιτροπής σε ζητήματα παραγωγής και λειτουργίας της επιχείρησης.
β) Απόρρητες οδηγίες στο Μάρκο Βαφειάδη, γραμμένες στις 17 Απρίλη του 1947 από το Νίκο Ζαχαριάδη, ΓΓ του ΚΚΕ και από το Γιάννη Ιωαννίδη, μέλος του ΠΓ. Οι οδηγίες επικεντρώνονται στην ανάγκη να εναρμονιστεί ο ΔΣΕ κι όχι ως αντάρτικες ομάδες με τους πολιτικούς στόχους του, μελετά τη στρατιωτική τακτική του αντιπάλου, αλλά και να οργανώνει σωστά τη ζωή σης περιοχές κυριαρχίας του, συμφωνάμε τους σκοπούς της εξουσίας που αντιπροσώπευε.
ΝΟΜΟΣ ΑΡΙΘ. 6
«ΓΙΑ ΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ » ΚΑΙ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
αιτιολογικη εκθεση προς το υπουργικό συμβούλιο
Απέναντι στην ολοένα εντεινόμενη αντεργατική πολιτική της ψευτο-κυβέρνησης της Αθήνας, η Δημοκρατική μας κυβέρνηση πρέπει να βάλει τις βάσεις για μια πραγματικά εργατική νομοθεσία. Αυτό όχι μονάχα γιατί ήδη στις ελεύθερες περιοχές άρχισαν να παρουσιάζονται εργατικά ζητήματα που ζητάν τη λύση τους, αλλά και γιατί πρέπει να μετουσιωθούν σε συγκεκριμένη προστασία οι καταστατικές αρχές που διακηρύχτηκαν από το Γενικό Αρχηγείο τον Αύγουστο του 1947 και που εξακολουθούν να αποτελούν το πρόγραμμα μας σύμφωνα με την Ιδρυτική μας πράξη.
Αυτή την ανάγκη εκπληρώνει το νομοσχέδιο που υποβάλλουμε στην κρίση σας.
Επαναλαμβάνεται με το άρθρο 1 το άρθρο 8 από τις καταστατικές διατάξεις. Είναι η βασική αρχή που θα καθοδηγεί όλη τη νομοθεσία μας.
Με το δεύτερο άρθρο κατοχυρώνονται οι συνδικαλιστικές ελευθερίες, που έχει ποδοπατήσει ο μοναρχοφασισμός. Είναι και μια απάντηση στις προσπάθειες των εργατοκάπηλων, που πουλημένα όργανα στους ξένους, στο μοναρχοφασισμό και στους εργοδότες προσπαθούν να οργανώσουν αυτές τις μέρες ένα ψευτοσυνέδριο για να νομιμοποιήσουν, όπως νομίζουν, το στραγγαλισμό των συνδικαλιστικών ελευθεριών. Για τη Δημοκρατική κυβέρνηση όπως και για όλους τους έλληνες μισθωτούς, νόμιμες είναι μόνο οι διοικήσεις των συνδικάτων που βγήκαν από την ελεύθερη θέληση των μελών τους και όχι οι σφετεριστές των σωματείων.
Με το άρθρο 3 αναγνωρίζεται και προστατεύεται το δικαίωμα της απεργίας, που κι αυτό το κατάργησε ο μοναρχοφασισμός. Συνδεδεμένη μ’ αυτή την προστασία του κυριώτερου όπλου πάλης των εργαζομένων είναι η απαγόρευση της εργοδοτικής επίθεσης με τα λοκ-άουτ. Για πρώτη φορά η εργατική τάξη θα δει μια τέτοια προστασία όχι μονάχα των δικαιωμάτων της μα και της πάλης για να τα καταχτήσει.
Το άρθρο 5, που καθιερώνει την ισοτιμία της γυναίκας και του νέου στη δουλειά, ικανοποιεί μια δίκαιη διεκδίκηση που κανένας δημοκράτης δεν μπορεί να αποκρούσει. Ιδιαίτερα η ισοτιμία της γυναίκας σ’ όλους τους τομείς, που την κατέχτησε με την συμμετοχή της στους πρόσφατους και στο σημερινό αγώνα του ελληνικού λαού, θα στηριχτεί στην οικονομική της ισοτιμία.
Με το άρθρο 6 εξασφαλίζεται στους μισθωτούς, σ’ όλους τους μισθωτούς, ταχτική άδεια κάθε χρόνο. Είναι φανερό πως οι άδειες αυτές είναι άσχετες από τις αναγκαστικές απουσίες του μισθωτού για αρρώστεια ή για άλλο λόγο ανώτερης βίας, που προβλέπονται από το άρθρο 10 του νομοσχεδίου. Στις περιπτώσεις αυτές ο μισθωτός πρέπει να πάρει ολόκληρο το μεροκάματο του και αν οι κοινωνικές ασφαλίσεις δεν του το εξασφαλίζουν πρέπει να το συμπληρώσει ο εργοδότης. Ενώ στις ταχτικές άδειες πληρώνονται όλες οι αποδοχές από τον εργοδότη.
Με το άρθρο 7 καθιερώνεται ο θεσμός των εργοστασιακών επιτροπών ή των επιτροπών επιχείρησης, γραφείου κλπ. Οι επιτροπές αυτές χωρίς να περιορίζουν την αρμοδιότητα του συνδικάτου μπορούν να παίζουν ένα σοβαρό ρόλο στην προστασία των μισθωτών κάθε εργοστασίου ή επιχείρησης. Δίνονται οι γενικές γραμμές για την αρμοδιότητα τους. Εκείνο όμως που πρέπει να τονιστεί από τώρα είναι πως οι εργοστασιακές επιτροπές θ’ απασχολούνται και με τα ζητήματα παραγωγής και λειτουργίας σε κάθε επιχείρηση. Γιατί είναι ζητήματα που ενδιαφέρουν άμεσα τους μισθωτούς καθώς και ολόκληρο τον εργαζόμενο λαό.
Με το άρθρο 8 καθιερώνεται κατ’ αρχήν η γενική κοινωνική ασφάλιση και επεκτείνεται και σε πεδία που μέχρι τώρα αποκλείονταν όπως είναι η ανεργία. Οι κοινωνικές ασφαλίσεις, όπως υπάρχουν και λειτουργούν σήμερα, ούτε όλους τους μισθωτούς περιλαβαίνουν ούτε γενική προστασία δίνουν ούτε και η σχετική προστασία που τυπικά δίνεται φτάνει στους ασφαλισμένους. Ληστείες ταχτικές των ασφαλιστικών ταμείων από το κράτος, κρατικές επεμβάσεις, αλώνισμα των εργατοκαπήλων, καταχρήσεις, ουσιαστικά εκμηδένισαν τα ασφαλιστικά ταμεία. Το άρθρο 8 γενικεύοντας τις κοινωνικές ασφαλίσεις απαγορεύει κάθε κρατική επέμβαση και επιβάλλει τη στοιχειώδη αρχή πως πρέπει τα ταμεία να διοικούνται από τους ίδιους τους ασφαλισμένους.
Το άρθρο 9 ορίζει τις εργάσιμες ώρες. Η διαφορά με όσα έχουν γίνει ως τα τώρα είναι πως θα εφαρμόζεται αυστηρότατα.
Με το άρθρο 12 επιβάλλεται στις επιχειρήσεις η υποχρέωση να εξασφαλίζουν τα μέσα για την εκπολιτιστική ανάπτυξη των μισθωτών.
Για τις έγκυες γυναίκες προβλέπει το άρθρο 13.
Με το άρθρο 14 επιτρέπονται οι συλλογικές συμβάσεις που ελεύθερα συμφωνούν μισθωτοί και εργοδότες και είναι υποχρεωτικές στην εφαρμογή τους για όλους. Το κράτος δεν ανακατεύεται. Και στο σημείο αυτό δεν υπάρχει καμιά σύγκριση με τις συλλογικές συμβάσεις που καθιέρωσε μια φορά η Κονδυλική διχτατορία και εφάρμοσε η μοναρχομεταξική.
Με το άρθρο 15 αναγνωρίζεται πως οι προστατευτικοί νόμοι για τους μισθωτούς είναι δημοσίας τάξης, δηλ. είναι άκυρη κάθε αντίθετη συμφωνία είτε πριν είτε ύστερα από τη σύμβαση εργασίας.
Με το άρθρο 11 καθιερώνεται ένα είδος μικτό εργατικό δικαστήριο. Αντί δηλ. να ιδρυθούν ειδικά εργατικά δικαστήρια που θάταν σήμερα άσκοπο μια που έχουμε λαϊκή δικαιοσύνη, ορίζεται πως ένας από τους λαϊκούς δικαστές θα υποδείχνεται από το εργατικό συνδικάτο. Έτσι χωρίς να φεύγουμε από το θεσμό της λαϊκής δικαιοσύνης εισάγουμε στο λαϊκό δικαστήριο το αρμόδιο εργατικό στοιχείο και πλουτίζουμε έτσι στις περιπτώσεις αυτές τη λαϊκή δικαιοσύνη.
Ιδιαίτερα πρέπει να προσεχθεί το άρθρο 17. Μέχρι τώρα οι οικόσιτοι υπηρέτες (υπηρέτριες κλπ.) καθώς και οι εργάτες γης, που αποτελούν μια μεγάλη κατηγορία μισθωτών, αποκλείονταν συστηματικά από κάθε προστασία. Ούτε οι ώρες δουλειάς ίσχυαν γι’ αυτούς, ούτε οι κοινωνικές ασφαλίσεις ούτε και πολλοί άλλοι προστατευτικοί νόμοι. Με το άρθρο 17 εξομοιώνονται μ’ όλους τους άλλους μισθωτούς. Το ζήτημα ενδιαφέρει ιδιαίτερα τις ελεύθερες περιοχές όπου υπάρχουν εργάτες γης, αλλά και ολόκληρη τη χώρα.
Έτσι με το νομοσχέδιο θίγονται τα πιο σοβαρά θέματα της εργατικής νομοθεσίας, θάταν αδύνατο και πρόωρο να λυθούν όλα με ένα εργατικό κώδικα. Αυτός θα είναι έργο της Λαϊκής δημοκρατίας. Όμως επειδή μια σειρά άλλες προστατευτικές διατάξεις έχουν επιβληθεί με τους αγώνες που έκανε μέχρι σήμερα η εργατική τάξη, το άρθρο 16 αναγνωρίζει όλες αυτές τις προστατευτικές διατάξεις, εφ’ όσον φυσικά δεν προσκρούουν στο νόμο μας αυτό. Οι διατάξεις αυτές αφού τροποποιηθούν σύμφωνα με τη θέληση των μισθωτών και με τις νέες συνθήκες, θα συμπεριληφθούν στον αυριανό εργατικό κώδικα της Λαϊκής δημοκρατίας.
Στην έδρα της Προσωρινής Δημοκρατικές κυβέρνησης
8 τον Φλεβάρη 1948
Ο υπουργός της Δικαιοσύνης
ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΗΣ
ΝΟΜΟΣ ΑΡΙΘ. 6
«για τη ρυθμιση εργατικων ζητηματων»
Έχοντας υπόψη την Ιδρυτική μας πράξη από 23 του Δεκέμβρη 1947 Αποφασίζουμε:
Άρθρο 1
Η εργασία είναι βασική κοινωνική λειτουργία και δημιουργεί δικαίωμα για την απόλαυση όλων των αγαθών της ζωής.
Άρθρο 2
Στη δημοκρατική Ελλάδα τα συνδικαλιστικά δικαιώματα είναι απόλυτα σεβαστά. Κάθε επέμβαση της διοίκησης ή οποιουδήποτε ξένου στα εργατικά συνδικάτα απαγορεύεται. Αναγνωρίζονται από τη Δημοκρατική κυβέρνηση εκείνες μόνον οι διοικήσεις των εργατικών συνδικάτων που βγήκαν με την ελεύθερη θέληση των εργατικών υπαλλήλων.
Άρθρο 3
Το δικαίωμα της απεργίας αναγνωρίζεται χωρίς κανένα περιορισμό και προστατεύεται από τα όργανα της λαϊκής εξουσίας. Το λοκ-άουτ απαγορεύεται.
Άρθρο 4
Προσωρινά και ωσότου κανονιστούν τα μεροκάματα με ελεύθερη συμφωνία ανάμεσα στους εργοδότες και τους μισθωτούς, τα μεροκάματα και οι μισθοί πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσα με τα ισόποσα σε σημερινές δραχμές του μεροκάματου ή του μισθού του 1940 προσαυξημένο κατά 20%. Μέτρο για την μετατροπή είναι ο τιμάριθμος.
Άρθρο 5
Στις γυναίκες και στους νέους για ίση δουλειά δίνεται ίσο μεροκάματο. Η παιδική εργασία απαγορεύεται.
Άρθρο 6
Όταν δεν υπάρχει άλλη συμφωνία ευνοϊκώτερη για τον μισθωτό, κάθε μισθωτός έχει δικαίωμα κάθε χρόνο σε 15/θήμερη άδεια με πλήρεις αποδοχές. Η άδεια δίνεται μέσα σ’ ένα μήνα από τη στιγμή που θα το ζητήσει ο μισθωτός. Αν οι ανάγκες της επιχείρησης το επιβάλλουν μπορεί το διάστημα αυτό να παραταθεί για δυο το πολύ μήνες.
Άρθρο 7
Σε κάθε επιχείρηση εκλέγεται ελεύθερα από τους μισθωτούς εργοστασιακή επιτροπή ή επιτροπή επιχείρησης, καταστήματος κλπ. που φροντίζει για όλα τα ζητήματα που απασχολούν τους μισθωτούς στην επιχείρηση. Η εργοστασιακή επιτροπή ασχολείται επίσης με τα ζητήματα παραγωγής και λειτουργίας της επιχείρησης.
Άρθρο 8
Όλοι οι μισθωτοί υπάγονται στις κοινωνικές ασφαλίσεις και ασφαλίζονται ενάντια στα γηρατειά, στην ασθένεια, στην ανικανότητα και στην ανεργία. Οι εισφορές στις κοινωνικές ασφαλίσεις γίνονται, αν δεν έχει καθιερωθεί ήδη λύση ευνοϊκώτερη για τους ασφαλισμένους, από τους εργοδότες κατά 60% τουλάχιστο και από τους ασφαλισμένους κατά 40% το πολύ. Οι άνεργοι δεν πληρώνουν αλλά εξακολουθούν να υπάγονται στις κοινωνικές ασφαλίσεις σ’ όλο το χρόνο της ανεργίας. Σε περίπτωση που ένας μισθωτός δεν έχει γραφεί στις κοινωνικές ασφαλίσεις από αμέλεια ή δόλο του εργοδότη του, γράφεται μόλις το ζητήσει ο ίδιος ή το αρμόδιο εργατικό συνδικάτο, αναδρομικά και ο εργοδότης εκτός από τα νόμιμα πρόστιμα υποχρεούται να πληρώσει αναδρομικά και τις εισφορές του μισθωτού. Τα ασφαλιστικά ταμεία που λειτουργούν για τους μισθωτούς διοικούνται κατά πλειοψηφία από αντιπροσώπους που εκλέγουν οι ίδιοι οι ασφαλισμένοι. Η κρατική διοίκηση μπορεί να ελέγχει τα ταμεία αλλά δεν επεμβαίνει στη νόμιμη λειτουργία τους.
Άρθρο 9
Οι εργάσιμες ώρες για όλους τους μισθωτούς είναι 8 το πολύ κάθε μέρα, εκτός αν έχουν καθιερωθεί λιγότερες. Κάθε υπερωρία πρέπει να γίνει δεκτή από τους ίδιους τους εργαζόμενους και πληρώνεται με ειδική συμφωνία, πάντως κατά 50% τουλάχιστο πάνω από το κανονικό μεροκάματο που αναλογεί σε μια ώρα δουλειάς.
Άρθρο 10
Ημέρες δικαιολογημένης από ανώτερη βία απουσίας πληρώνουνται. Σαν ανώτερη βία θεωρείται και η αρρώστεια του εργαζόμενου. Αν η αρρώστεια παραταθεί πάνω από 15 μέρες, η επιχείρηση του πληρώνει τη διαφορά ανάμεσα στο βοήθημα που παίρνει από τις κοινωνικές ασφαλίσεις και στο μεροκάματο ή μισθό που έπαιρνε όταν εργαζότανε. Σε περίπτωση που η αρρώστεια προέρχεται από τους όρους δουλειάς, συνηθισμένους ή εξαιρετικούς, ο εργοδότης πληρώνει τη διαφορά αυτή για όλο το διάστημα της θεραπείας όχι πάντως πάνω από δυο χρόνια.
Άρθρο 11
Κάθε διαφορά ανάμεσα σε εργοδότη και εργαζόμενο λύνεται από το Λαϊκό δικαστήριο της περιφερείας του τόπου δουλειάς. Ένας απ’ τους λαϊκούς δικαστές στις διαφορές αυτές πρέπει να ορίζεται από το εργατικό συνδικάτο που ανήκει ο εργαζόμενος. Ο πρόεδρος του Λαϊκού δικαστηρίου φροντίζει ώστε να οριστεί από το συνδικάτο ο εργατικός αυτός δικαστής.
Άρθρο 12
Κάθε επιχείρηση υποχρεώνεται να εξασφαλίσει για τους μισθωτούς της τα μέσα για την εξυπηρέτηση τους στις ώρες φαγητού, ανάπαυσης, αναψυχής, ανάγνωσης, βρεφικό σταθμό, εργατική λέσχη με τα μέσα μιας εκπολιτιστικής ανάπτυξης κλπ.
Άρθρο 13
Έγκυες γυναίκες έχουν δικαίωμα για άδεια με πλήρεις αποδοχές 4 βδομάδες πριν από τον τοκετό και 4 βδομάδες ύστερα από τον τοκετό.
Άρθρο14
Επιτρέπονται οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας ανάμεσα στο αρμόδιο
εργατικό συνδικάτο και σε έναν ή σε ομάδα εργοδοτών. Οι όροι της συλλογικής σύμβασης υποχρεώνουν και τους μισθωτούς που δεν ανήκουν στο συνδικάτο όπως και τους εργοδότες που δεν ανήκουν στην ομάδα που υπόγραψε τη συλλογική σύμβαση.
Άρθρο 15
Κάθε συμφωνία αντίθετη με προστατευτικό εργατικό νόμο εφ’ όσον είναι δυσμενέστερη για το μισθωτό είναι άκυρη. Επίσης είναι άκυρη για το μισθωτό και κάθε παραίτηση εκ των υστέρων από δικαιώματα και αξιώσεις που είχε σύμφωνα με εργατικούς νόμους.
Άρθρο 16
Όλες οι προστατευτικές διατάξεις για τους μισθωτούς που έχουν καθιερωθεί και επιβληθεί ισχύουν εφ’ όσον δεν είναι αντίθετες με το νόμο αυτό.
Άρθρο17
Κάθε προστατευτικός νόμος για τους μισθωτούς περιλαμβάνει και τους οικόσιτους υπηρέτες καθώς και τους εργάτες γης.
Άρθρο 18
Ο νόμος αυτός θα υποβληθεί στην έγκριση της Λαϊκής εθνοσυνέλευσης μόλις αυτή συγκληθεί.
Στην έδρα της Προσωρινής Δημοκρατικής κυβέρνησης
7 του Φλεβάρη 1948
Ο Πρόεδρος Στρατηγός
ΜΑΡΚΟΣ
Τα μέλη
ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΠΕΤΡΟΣ ΡΟΥΣΟΣ,
ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΗΣ,
ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΚΚΑΛΗΣ, ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΑΡΤΖΙΩΤΑΣ,
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΛΑΝΤΑΣ, ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΣΤΡΙΓΓΌΣ
Θεωρήθηκε και σφραγίστηκε
στην έδρα της Προσωρινής Δημοκρατικής κυβέρνησης
8 Φλεβάρη του 1948
Ο υπουργός της Δικαιοσύνης
ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΗΣ
ΟΙ ΑΠΟΡΡΗΤΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΟΝ ΜΑΡΚΟ ΒΑΦΕΙΑΔΗ
Αριθμός 91
17/4/1947
Μάρκον
Απολύτως εμπιστευτικό
Σε μια δύσκολη και υπεύθυνη στιγμή, που το λαϊκό κίνημα περνά, βρίσκεσαι επικεφαλής του ΔΣΕ. [Είναι] στιγμή δύσκολη και υπεύθυνη, πρώτο, γιατί το λαϊκό κίνημα της χώρας έχει να αντιμετωπίσει τον αγγλοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό, που δίνει βοήθεια στο μοναρχοφασισμό, [και] δεύτερο, γιατί αποστολή του ΔΣΕ είναι να αποκαταστήσει στην Ελλάδα τη λαϊκή δημοκρατική εσωτερική τάξη και εθνική ανεξαρτησία. Η Καθοδήγηση του ΔΣΕ ποτέ δεν πρέπει να ξεχνά τη βασική αυτή αποστολή του ΔΣΕ και κάθε ενέργεια, πολιτική και στρατιωτική, πρέπει να υποτάσσεται σ’ αυτήν την αποστολή.
Δύο είναι τα κεντρικά πολιτικοστρατιωτικά προβλήματα, που έχει να αντιμετωπίσει η ανώτατη καθοδήγηση του ΔΣΕ:
1. 0 συσχετισμός των δυνάμεων [τόσο] στη χώρα όσο και στα Βαλκάνια και στην Ευρώπη επιτρέπει στο ΔΣΕ να λύσει με επιτυχία τη βασική αποστολή του;
2. Ποιον συγκεκριμένο δρόμο πολιτικά και στρατιωτικά πρέπει να ακολουθήσει ο ΔΣΕ, για να βγάλει αποτελεσματικά πέρα την αποστολή του;
Την απάντηση στο πρώτο ερώτημα δίνουν τα γεγονότα τόσο στον καιρό της κατοχής, όταν η Εθνική Αντίσταση, με ηγεσία το ΕΑΜ, συγκέντρωσε την τεράστια πλειοψηφία του λαού, όσο και στην μεταδεκεμβριανή περίοδο, οπότε ο μοναρχοφασισμός, παρόλη τη βοήθεια των ξένων, δεν μπόρεσε να συντρίψει το λαϊκό δημοκρατικό κίνημα.
Ας μην ξεχνάμε, ότι το κίνημα μας, σαν αναπόσπαστο κομμάτι από το βαλκανικό, το ευρωπαϊκό και το παγκόσμιο δημοκρατικό και σοσιαλιστικό κίνημα, βρίσκει σ’ αυτό σοβαρή υποστήριξη, ηθική και υλική, ενώ παράλληλα οι αντιθέσεις του ιμπεριαλισμού αυξάνουν.
Έτσι, η απάντηση στο πρώτο κεντρικό μας πρόβλημα είναι θετική. Ο συσχετισμός των δυνάμεων τοπικά και γενικότερα δείχνει, ότι ο ΔΣΕ, αδιάρρηκτο και πρωτοπόρο ένοπλο τμήμα του λαού, σε αδιάρρηκτη σύνδεση και ενότητα μαζί του, μπορεί να λύσει με επιτυχία τη βασική του αποστολή.
Το δεύτερο πρόβλημα συγκεντρώνει μια σειρά γενικά πολιτικά και στρατιωτικά ζητήματα, καθώς και θέματα με τρέχουσα επικαιρότητα και άμεση επιτακτικότητα. [Έτσι]:
1. Πολιτικά ο ΔΣΕ σε δυο βασικά ζητήματα πρέπει παντού και πάντοτε να δείχνει έντονα το πρόσωπο του και την καθαρή γραμμή του – στην Εθνική Ανεξαρτησία και στη Λαϊκή Δημοκρατία. Αυτά αποτελούν την πολιτική του δύναμη. Η ακτινοβολία τους στο λαό είναι αποφασιστική. Στις περιοχές, που ελέγχει ο ΔΣΕ, τα ζητήματα αυτά πρέπει να βρίσκουν πρακτική έκφραση και λύση. Στις περιοχές αυτές η κρατική δημοκρατική διάρθρωση πρέπει να παίρνει συγκεκριμένη μορφή, με βάση τις λαϊκές επιτροπές, και να αντιμετωπίζονται άμεσα και συγκεκριμένα τα ζωτικά λαϊκά προβλήματα – πρώτα απ’ όλα η απονομή της λαϊκής δικαιοσύνης, η φορολογική πολιτική, ο εκπαιδευτικός και πολιτιστικός τομέας [και] η οργάνωση της νεολαίας και της γυναίκας, σύμφωνα με το πρόγραμμα της Λαϊκής Δημοκρατίας, βασισμένο και στη σχετική πείρα της κατοχής.
2. Όλα τα ζητήματα του σημείου 1 αποτελούν μόνο την αρχή. Η ζωή και οι οργανικές ανάγκες του κινήματος μας αναγκάζουν να πάμε παραπέρα. Ο ΔΣΕ πρέπει να έχει συγκεκριμένο πρακτικό πρόγραμμα λαϊκοδημοκρατικής ανασυγκρότησης της περιοχής, που ελέγχει. Εδώ σε πρώτη γραμμή προβάλλει το αγροτικό ζήτημα, που η πολιτική του σημασία είναι τεράστια και που ο ΔΣΕ πρέπει να το λύσει σύμφωνα με το πρόγραμμα της Λαϊκής Δημοκρατίας και ανάλογα με τις συγκεκριμένες τοπικές συνθήκες. Στον τομέα της ανοικοδόμησης πρέπει να γίνεται δουλειά, όσο επιτρέπουν οι περιστάσεις, έστω και περιορισμένη στο ελάχιστο.
3. Αποφασιστικό όπλο παραμένει για τον ΔΣΕ η πολιτική της λαϊκής ενότητας και συμφιλίωσης, που πρέπει στη ζωή και με έργα να εφαρμόζεται θετικά, πλατειά [και] δημιουργικά. Λάθη και διαστρεβλώσεις εδώ θα μας δημιουργούν πρόσθετες δυσκολίες.
4. 0 ΔΣΕ, πρωταγωνιστής για την εθνική ελευθερία και ανεξαρτησία, πρέπει να έχει ξεκαθαρισμένη γραμμή στις συγκεκριμένες εκδηλώσεις ξενικής επέμβασης, με έντονη την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων του λαού, σύμφωνα με την εθνική αξιοπρέπεια, και απαραίτητη πολιτική ελαστικότητα, κάθε φορά που η πολιτική αναγκαιότητα το επιβάλλει.
Περνάμε τώρα στα ειδικότερα στρατιωτικά ζητήματα.
Σκοπός του ΔΣΕ είναι να απελευθερώσει την Ελλάδα από την ξενική κατοχή και τον μοναρχοφασισμό και να εγκαθιδρύσει λαϊκό δημοκρατικό καθεστώς.
Γι’ αυτό είναι καιρός ο ΔΣΕ να απαλλαγεί από τον πρωτογονισμό, τον εμπειρισμό και το ανταρτίστικο πνεύμα, να αντιμετωπίσει το πρόβλημα ολόκληρο και να προσαρμόσει και τη ν πρακτική πολεμική δράση στον κύριο σκοπό.
Ο ΔΣΕ πρέπει δίπλα στη γενική πολιτική γραμμή να ξεκαθαρίσει και τα προβλήματα της στρατηγικής του, έτσι που να εξυπηρετεί αποτελεσματικά τη γενική πολιτική επιδίωξη.
Αυτό απαιτεί να καθορισθεί η κατεύθυνση της βασικής στρατηγικής επιδίωξης του ΔΣΕ σήμερα, που θα καθορίσει και τη συστηματοποίηση, ενοποίηση και συγκέντρωση όλων των επιμέρους προσπαθειών και επιδιώξεων του.
Ο εχθρός, στηριζόμενος και στην εξωτερική βοήθεια, για κύρια επιδίωξη του σήμερα έχει:
Να κρατεί και να ελέγχει βασικά κέντρα και αρτηρίες της χώρας μας.
Να περιορίσει το ΔΣΕ μόνο σε ορεινές περιοχές [και] έτσι να τον αποκόψει από τα βασικά κέντρα εφοδιασμού, να του δημιουργήσει σοβαρές δυσκολίες στη διατήρηση του σαν μαζικού και συγκεντρωτικά συγκροτημένου αξιόμαχου οργανισμού [και] παρατείνοντας την κατάσταση σε μάκρος να τον ξεφτίσει και να τον διαλύσει σαν υπολογίσιμη δύναμη.
Τις επιδιώξεις αυτές του εχθρού ο ΔΣΕ και η καθοδήγηση του πρέπει να τις δουν [και] να τις μελετήσουν, για να τις αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά.
Για να ματαιωθεί το εχθρικό σχέδιο πρέπει ο ΔΣΕ να προχωρήσει στην εκπλήρωση του βασικού προορισμού του, μετατρέποντας τον σημερινό ανταρτοπόλεμο σε τακτικό πόλεμο, με άμεση επιδίωξη τη δημιουργία ελεύθερης περιοχής όχι μόνο σε ορεινές περιοχές μα και σε βασικές από την οικονομικοπολιτική σημασία τους περιφέρειες.
Είναι αυτονόητο, ότι η μετατροπή σε τακτικό στρατό του σημερινού αντάρτικου και η ανάλογη πολεμική του δράση αφορά το ΔΣΕ, που υπάρχει και δρα στις περιοχές της ενιαίας Ελεύθερης Ελλάδας. Στις περιοχές, που κατέχει ο εχθρός, ο αγώνας διεξάγεται από τις αντάρτικες ομάδες, για να εξασφαλίζεται η ευκινησία και ο ανταρτοπόλεμος.
Τα γεγονότα δείχνουν, ότι η περιφέρεια, που για τον εχθρό αποτελεί το πιο αδύνατο και νευραλγικό σημείο και που για το λάΐκοδημοκρατικό κίνημα συγκεντρώνει ευνοϊκές πολιτικοκοινωνικές προϋποθέσεις, είναι η Μακεδονία και η Θράκη, με κέντρο τη Θεσσαλονίκη.
Έτσι, από αυτά τα πράγματα σήμερα βασική επιδίωξη του ΔΣΕ είναι η κατάληψη της Θεσσαλονίκης, που θα φέρει αποφασιστική αλλαγή στην κατάσταση και θα λύσει βασικά όλο το πρόβλημα μας.
Η πραγματοποίηση ενός τέτοιου αντικειμενικού σκοπού είναι δυνατή κάτω από δύο προϋποθέσεις, [τις εξής]:
1. Το Γενικό Αρχηγείο του ΔΣΕ, συνεχίζοντας αδιάκοπα και ακούραστα τη φθορά και την αποσύνθεση των αντίπαλων δυνάμεων, θα φέρει τη φθορά και την αποσύνθεση των αντίπαλων δυνάμεων, θα φέρει τη φθορά αυτή σε τέτοιο σημείο, ώστε, όταν δοθεί το χτύπημα για τη Θεσσαλονίκη, η εξάντληση των εχθρικών δυνάμεων να έχει φθάσει στο ανώτατο σημείο και η δυνατότητα αντίπραξης να περιοριστεί στο ελάχιστο.
2. Για να διεξαχθεί με επιτυχία τέτοια επιχείρηση, πρέπει το Γενικό Αρχηγείο να προετοιμάσει, να εξασκήσει και να εφοδιάσει τις εμπειροπόλεμες εφεδρικές δυνάμεις, που θα μείνουν έξω από τις άλλες επιχειρήσεις και με βάση ένα καλά δουλεμένο επιτελικό σχέδιο θα διεξαγάγουν το αιφνιδιαστικό χτύπημα ενάντια στη Θεσσαλονίκη, που βασικά πρέπει να κρίνει την τύχη για όλη τη Θράκη και τη Μακεδονία, ίσως και την Ήπειρο, και θα απωθήσει το θέατρο επιχειρήσεων προς τη Θεσσαλία και τη Στερεά.
Η αντικειμενική εξέταση της πραγματικότητας πείθει, ότι για το λαϊκό δημοκρατικό κίνημα και τον ΔΣΕ υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις, για να αποβλέψουν σε τέτοιους αντικειμενικούς σκοπούς.
Το πρωταρχικό είναι ο ΔΣΕ από σύνολο αντάρτικων ομάδων να μετατραπεί σε τακτικό στρατό. Μερικές υποδείξεις πάνω σ’ αυτό [είναι οι εξής]:
1. 0 ΔΣΕ και το Γενικό Αρχηγείο πρέπει να αποκτήσουν επιτελικό επιστημονικό εγκέφαλο και το Γενικό Αρχηγείο με άμεση ζωντανή επαφή να είναι πάντα εν γνώσει της κατά τόπο πραγματικής κατάστασης, για να εξασφαλίζει την ενότητα δράσης του ΔΣΕ.
2. Το Γενικό Αρχηγείο, στηριζόμενο βασικά στις δικές του δυνάμεις, να λύσει θαρραλέα με δίχτυ σχολών το πρόβλημα στελεχών, προωθώντας αδίστακτα κάθε αξία και ταλέντο, χωρίς να επηρεάζεται από γραφειοκρατικούς τύπους.
3. Να λύσει το ζήτημα των εφεδρειών, βασικά κάτω από το φως της προετοιμασίας του βασικού χτυπήματος κατά της Θεσσαλονίκης.
4. Να αναπτύξει πολιτική δουλειά στο ΔΣΕ, ώστε να δώσει στον κάθε άνδρα πολιτική σαφήνεια και αυτοπεποίθηση.
5. Να λύσει έτσι το ζήτημα του εφοδιασμού, ώστε και τις ανάγκες να ικανοποιεί καινά μη δημιουργεί οξείες αντιθέσεις με τον αγροτικό κυρίως πληθυσμό.
6. Εξαιρετική σημασία έχει η οργάνωση του δικτύου πληροφοριών.
7. Το Γενικό Αρχηγείο και την πολιτική ηγεσία του πρέπει σοβαρά να απασχολήσει η οργάνωση της διαβρωτικής δουλειάς στις γραμμές των ενόπλων δυνάμεων του εχθρού.
Αποφασιστικό βήμα εδώ [αποτελεί] η σωστή γραμμή ενότητας και συμφιλίωσης προς όλους τους άνδρες των [εχθρικών] ενόπλων δυνάμεων.
θεωρήσαμε σκόπιμο να συγκεντρώσουμε στα παραπάνω την προσοχή σου, που είναι βασικά για την ανάπτυξη και την επιτυχία του αγώνα μας.
Τα παραπέρα ζητήματα εφαρμογής και δράσης είναι δικά σου και δικά μας.
Εμείς κάνουμε, ό,τι πρέπει, για το ανώτατο δυνατό όριο του υλικού εφοδιασμού του ΔΣΕ.
Για ό,τι χρειάζεσαι, να απευθύνεσαι, χωρίς δισταγμό, σε μας.
Φυσικά, πριν καταλήξετε σε συγκεκριμένες οριστικές αποφάσεις στα παραπάνω, πρέπει να μας κρατάς ενήμερους για όλη την επεξεργασία των ζητημάτων αυτών και την αποκρυστάλλωση των αποφάσεων σας.
Γειά χαρά
Ν.[Ζαχαριάδης] Διονύσης[Ιωαννίδης]